پروژه نفوذ سپاه در آموزش و پرورش | بخش اول
ایران بریفینگ/سیدجواد متولی – در همه کشورهای دنیا حساسیت بر برنامه تربیت نسل آینده به جهت رسیدن به اهداف توسعه و دستیابی به نسلی پیشرفته و متبحر وجود دارد. نکته قابل تأملی که در سیاست های آموزشی در کشورهای پیشرفته دیده می شود، ایجاد حس آزادی عقیده و امکان ارائه نظرات در بین نسل آینده است. در ایران، بعد از وزارت علوم تحقیقات و فن آوری دربخش تحصیلات تکمیلی، وزارت آموزش و پرورش با یک میلیون و 100 هزار پرسنل یکی از کلیدی ترین وزارتخانه ها در آموزش نسل آینده ایران است. پروژه نفوذ سپاه
مجموعه بزرگی از معلمان و پرسنلی که نظام آموزشی را به پیش می برند، در واقع مجری سیاست های کلی جمهوری اسلامی در حوزه آموزش هستند. ظاهرأ موضوع نسل آینده آنچنان برای حاکمیت جمهوری اسلامی باعث نگرانی تزلزل جایگاه بوده که تصمیم گرفته برغم تغییرات مکرر در کتب آموزشی و با تقسیم بندی پرسنل و کودکان و نوجوانان، اقدام به اداره مدارس با نظارت مستقیم سپاه و بسیج و حوزه های علمیه نماید. در این گزارش ضمن بررسی اجمالی نظام آموزشی به طور ویژه و در بخش های مختلف به برنامه و استراتژی های سپاه در بدست گرفتن مدیریت نظام آموزشی خواهیم پرداخت. سیر تحولات در امورتربیتی و علل نا کارآمدی آن:
سیر تحولات در امورتربیتی و علل نا کارآمدی آن:
تعليم و تربيت رسمي در ایران براي اولين بار در زمان ناصرالدين شاه شکل گرفت و در آن زمان «وزارت علوم» نامگذاري شد. وزارت علوم در زمان مشروطيت به «وزارت معارف» و در سال 1329 شمسي به «وزارت فرهنگ» تغيير نام داد و در سال 1343 به سه نهاد «وزارت فرهنگ و هنر»، «وزارت آموزش و پرورش» و «سازمان اوقاف» تقسيم گرديد. در بهمن ماه 1346 از بطن وزارت آموزش و پرورش، دو وزارتخانه آموزش و پرورش و آموزش عالي متولد گرديد.
“سازمان پيشاهنگی“ از اولين نهادهايي بود که به دنبال تغيير نام اين وزارتخانه به آموزش و پرورش، امور پرورشي دانش آموزان را به عهده گرفت. بدين ترتيب كليه فعاليت هاي فوق برنامه از قبيل اردوهاي دانش آموزی، بازدید ها، برگزاری نمایشگاه ها و فعاليت هاي مشابه در سطوح مختلف تحت مديريت “سازمان ملي پيشاهنگي ايران”كه معاون آموزشي وزارت، خود رئيس اين سازمان بود اداره مي شد. بعدها اداره كل امور تربيتي به عنوان زير مجموعه معاونت آموزش، با دو اداره امور فعاليت هاي فوق برنامه و اداره امور اردوها و مسابقات هنري و درسي در كنار سازمان “پيشاهنگي” و سازمان “جوانان شير وخورشيد سرخ” به طور مستقيم مسئوليت پرورشي دانش آموزان را به عهده گرفتند. در واقع نظام شاهنشاهی قصد داشت به تربیت نسل مورد نظر خود برای آینده ایران بپردازد. طرحی که امروزه توسط «هادیان سیاسی»،«حلقه های صالحین»، «مدارس قرآنی»، «راهیان نور» و امثال آن دنبال می شود.
در هشتم اسفند 1359 در دومین دولت جمهوری اسلامی، نهاد «امور تربيتي» در آموزش و پرورش با ساختار جديد و منطبق با اهداف نظام تاسیس شد. هدف اصلي تأسيس آن «حفظ و حراست از انقلاب» عنوان شده بود. اگرچه در ابتدا فعاليت مربيان تربيتي منحصر به مدرسه بود ولي سپس متولياني براي پشتيباني آنان در وزارتخانه تعيين گرديد و برای نخستین بار در سال 1360 اداره اي تحت عنوان “اداره کل امور تربيتي در ستاد وزارتخانه” و نمايندگي هايي با عنوان “امور تربيتي” در سطح استانها و شهرستانها شکل گرفت. در سال 1366 مجلس شوراي اسلامي تشکیل «واحد امور تربيتي» را در سطح معاونت وزارت مصوب نمود. به دنبال ايجاد معاونت پرورشي در آموزش و پرورش، ستادهاي امور تربيتي در مدارس شروع به كار نمود. بر اساس اخبار رسمی آن سالها، وظيفه اعلام شده ستاد امور تربیتی در مدارس اين بود كه «فرهنگ اسلامي» را در ميان دانش آموزان گسترش دهند و آنها را به ارزشهاي اسلامي ترغيب نمايند.
معاونت پرورشی در اوايل دهه هفتاد به فکر تعميم فعاليت هاي تربيتي افتاد، تا شايد به اين وسيله هم مربيان تربيتي را دوباره احیا كنند و هم معلمان را كه به سوي بيتفاوتي پيش ميرفتند به شور و شوق وا دارند. اما در اين طرح تنها بخشي از فعاليتهاي امور تربيتي مانند برگزاري مسابقات، روزنامه ديواري و اجراي مراسم به ديگر همكاران آموزشي واگذار گرديد. برای مربیان پرورشی جایگاه درستی تعریف نشده بود و بیشتر به عنوان یک مسئول تدارکات در امور مربوط به فعالیت های پرورشی نه چندان مهم نقش ایفا می کردند.
در دولت “هاشمی رفسنجانی” با بررسی نتیجه عملکرد منفی این نیروها در مدارس بخشی از کادر امور تربيتي از آموزش و پرورش به دستگاههاي ديگري مانند صدا و سيما، وزارت ارشاد و سازمان تبليغات اسلامي منتقل شدند. عده ای نیز به بخش آموزشي منتقل و مابقی که عمدتأ ناکارآمد بودند، در مدرسه درگير كار اجرايي شدند. کارهایی همچون پاسخ به بخشنامههاي اداري ، نصب اوراق و پوسترهاي تبليغاتي، اجراي برنامه صبحگاهي در حد خواندن قرآن و دعا، برگزاري مسابقات احكام، نماز، قرآن، سرود و… از جمله وظايف مربيان پرورشي بود. آنچه روشن است امور تبلیغات حکومتی در مدارس به عهده مربي پرورشي مدرسه گذاشته شد و این نیروها در خفا نقش نیروی اداره حراست را در کنترل کادر آموزشی و اداری را نیز بر عهده داشتند.
با گذشت 23 سال از تاسیس نظام جمهوری اسلامی و 23 سال آزمون و خطا در انجام فعاليت امور تربيتي، سر انجام در دولت اصلاحات به اين نتيجه رسيدند که اين نهاد از اساس در انجام ماموريت هاي خود موفق نبوده است. همین موضوع باعث شد تا دولت بار دیگر دست به تغيير و تحول در ساختار امور تربيتي و ادغام آن با ساير بخش هاي آموزش و پرورش بزند. با انجام این تغییرات بود که معاونت پرورشي و آموزش عمومي متولد شد. درسایه این معاونت جدید، تشکل هاي دانش آموزي جديدی به وجود آمد. آنچه در ظاهر شوراهاي دانش آموزي، سازمان دانش آموزي، مجلس دانش آموزي و … نامیده شدند، در واقع تشکيلاتي بودند که در فاصله سالهاي 76 تا 80 در بدنه معاونت پرورشي امکان ظهور پيدا کردند.
در سال 1378 به پيشنهاد وزارت آموزش و پرورش اساسنامه سازماني به نام «سازمان دانش آموزي» با اهداف و اصول سياست هاي همانند امور تربيتي به “شوراي عالي انقلاب فرهنگي” ارائه شد. پس از تصويب اين اساسنامه، وزير وقت در تاريخ 1379/11/23 طي بخشنامه اي« سازمان دانش آموزي» را به عنوان نهادي جديد به جاي« معاونت پرورشي» معرفي كرد و دستور داد كليه وظايف هماهنگي و اجراي فعاليت هاي اوقات فراغت دانش آموزان، مديريت و بهره برداري و نگهداري كليه كانونهاي فرهنگي و تربيتي، اردوگاههاي كشوري، استاني، منطقه اي، خوابگاه هاي اردوگاه ها و سالن های سينمايی به همراه تشكيلات سازماني و تجهيزات و نيروي انساني به اين سازمان واگذار شود. بلافاصله معاونت پرورشي منحل و پستهاي سازماني و دفاتر آن به سازمان دانش آموزي، معاونت تربيت بدني، آموزش نظري و آموزش و پرورش عمومي منتقل گرديد. اما در مناطق آموزش و پرورش اين قالب سازماني و نيروهاي شاغل در مدارس همچنان در ماموريت هاي قبلي خود باقي ماندند.
سال 1380 را می توان سال انحلال امور تربيتي نامید ولي ماجرا به همین جا ختم نشد. سه سال بعد بار دیگر سخن از احياي نهاد امور تربيتي به ميان آمد؛ باز هم نخستين کسي که موضوع احياي امور تربيتي را مطرح کرد، رهبر جمهوری اسلامي بود. خامنه اي در تاريخ 29 تيرماه 1383 در ديدار با مسئولان آموزش و پرورش سراسر کشور، بر رفع خلاء امور تربيتي در عرصه تعليم و تربيت تاکيد کرد. دستور تازه او ناشی از عدم رضایت از عملکرد سه ساله سازمان دانش آموزی بود. سازمان دانش آموزی در مقام اجرا توانسته بود حس مشارکت، روحیه مطالبه گری و پیگیری در تحقق وعده ها و همچنین جسارت و شهامت پرسشگری را در نوجوانان بیدار کند. تجربه اعتراضات جوانان دانشگاهی این سازمان، ترس بزرگی را در دل خامنه ای و نهاد حکومت ایجاد کرده بود. در سال 1383 تشکیلاتی که دولت اصلاحات به قصد مشارکت دانش آموزان در فعالیتهای اجتماعی و اداره مدارس راه انداخت با تصمیم تازه، مسیری را پیمود که در واقع از جانب رهبر دیکته شد.
دستور رهبری با استفاده از نیروهای مذهبی و امنیتی ( عقیدتی- سیاسی سپاه) و اداره حراست آموزش و پرورش در اواخر دوران دولت اصلاحات، منجر به این شد که مجلس اصولگرای هفتم، در فروردين 1384 در مجلس کليات طرح “احياي معاونت پرورشي و تربیت بدنی و سلامت” را در وزارت آموزش و پرورش تصويب و به تاييد شوراي نگهبان برساند. بر اساس اين قانون، معاونت پرورشي و تربيت بدني در وزارت آموزش و پرورش احياء و تمامي وظايف، اختيارات و امکانات و پست هاي امور پرورشي و تربيت بدني و سلامت دانش آموزان و همچنين سازمان دانش آموزي تحت نظر اين معاونت فعاليت می نماید.
در واقع آنچه در رژیم شاهنشاهی و در فاصله سالهای 50 تا 57 با تشکیل سازمان پیشآهنگی- تشکیل اداره کل امور تربیتی در زیر مجموعه معاونت آموزشی وزارتخانه با دو اداره امور فعالیت های فوق برنامه و اداره امور اردوها و مسابقات هنری و درسی- و سازمان جوانان شیر و خورشید برای تربیت نسل آینده دنبال می شد؛ پس از انقلاب تغییر ماهیت داد. این نهاد در ابتدا با هدف حفظ و حراست از مبانی و دستاوردهای انقلاب در مقابل گروهک های ضد انقلاب در مدارس و گسترش فرهنگ اسلامی در بین دانش آموزان به شکل دو گانه امنیتی و فرهنگی فعالیت نمود. ولی سر انجام پس از فراز و فرودهای 27 ساله اش در سیستم جمهوری اسلامی، از سال84 تا کنون و با احیاء مجدد معاونت پرورشی و تربیت بدنی و سلامت در کلیه سطوح از وزارتخانه تا مدرسه به فعالیت مشغول است. ماجرای معاونت پرورشی در آموزش و پرورش البته باز هم به همین جا ختم نشد؛ در ادامه گزارش به راه اندازی تشکیلات موازی دیگری ذیل دستور تازه رهبری می پردازیم. تشکیلاتی که اگر تا پیش از اعلام رسمی و عمومی تحت عناوین معاونت پرورشی و تربیتی و اداره حراست تمامی پرسنل اداری،معلمان و دانش آموزان را رصد می نمود؛ این بار برای تحقق آنچه آیت الله خامنه ای از آن بعنوان «آرامش سیاسی» نام برده بود، قرار بود فضای سیاسی آینده کشور را در دایره نفوذ و سلطه خود قرار دهد؛ امری که بی شباهت به دوران اتحاد جماهیر کمونیستی شوروی نبود.
هادیان سیاسی
در اوایل سال 1387 مجوعه ای در زیر مجموعه سپاه راه اندازی شد که هادیان سیاسی نام گرفت. این گروه با هدف تببین سیاست های کلی نظام به منظور مقابله با تحرکاتی که از سوی رهبر ایران اصطلاحا «جنگ نرم» نامیده شد، شکل گرفت. او هدف از جنگ نرم را استحاله جمهوری اسلامی عنوان کرده بود. پس از اظهارات او دبیرخانه دائمی مقابله با جنگ نرم در سپاه تشکیل شد. خامنه ای در یکی از اظهارات خود به مقوله فرهنگ اشاره کرد و گفت: «فرهنگ یک سیستم است و دارای انواع و اجزائی است و مهندسی فرهنگ به عنوان یک مهندسی سیستم باید انجام پذیرد… فرهنگ یک جامعه، اساس هویت آن جامعه است.»
یک سال و نیم پس از گسترش فعالیتهای این گروه و در آبان ماه 1388 «هادیان سیاسی» که ابتدا با ماموریت توجیه و هدایت سیاسی نیروهای مسلح ایران (سپاه و بسیج و ارتش) فعالیت نمودند، این بار «مدرسان تربیت سیاسی» را به مدارس سراسر کشور اعزام نمودند. در پی اعلام راهاندازی «هادیان سیاسی» ازسوی مقامهای عالیرتبه سپاه، اعلام شد که «هاديان سياسي نيروي اصلی مقابله با جنگ نرم هستند.»
درهمان تاریخ یک مقام وزارت آموزش و پرورش خبر از اعزام ۴ هزار مدرس تربیت سیاسی به مدارس را به رسانه ها داد. زهرا پناهیروا، معاون «دفتر فضاسازی قرآنی و گسترش نماز و عترت آموزش و پرورش» با اعلام خبر اعزام این افراد به مدارس نوشت: «وظيفه اصلی كارشناسان تربيت سياسی آموزشوپرورش در سطح مدارس كشور آگاه ساختن دانشآموزان از فتنههای دشمن براي نابودی انقلاب اسلامی است.» بر اساس همین اخبار، حضور دائمی روحانيون در مدارس، حضور نيروهای پليس در مقابل مدارس، تشكيل پايگاههای بسيج دانشآموزی در مدارس ابتدايي اتفاقاتی بود که در ادامه آن تحقق یافت. پروژه نفوذ سپاه در آموزش و پرورش پروژه نفوذ سپاه در آموزش و پرورش پروژه نفوذ سپاه در آموزش و پرورش
در بخش های بعدی گزارش به ادامه پروژه نفوذ سپاه در سیستم آموزش و پرورش کشور خواهیم پرداخت. پروژه نفوذ سپاه پروژه نفوذ سپاه پروژه نفوذ سپاه پروژه نفوذ سپاه پروژه نفوذ سپاه پروژه نفوذ سپاه پروژه نفوذ سپاه پروژه نفوذ سپاه پروژه نفوذ سپاه پروژه نفوذ سپاه پروژه نفوذ سپاه پروژه نفوذ سپاه پروژه نفوذ سپاه پروژه نفوذ سپاه پروژه نفوذ سپاه پروژه نفوذ سپاه پروژه نفوذ سپاه پروژه نفوذ سپاه پروژه نفوذ سپاه پروژه نفوذ سپاه پروژه نفوذ سپاه پروژه نفوذ سپاه