ناگفته های تصویب اساسنامه سپاه پاسداران
چندی پیش به منظور آشنایی بیشتر با اهداف و اساس تشکیلاتی سپاه پاسداران برایتان اساسنامه سپاه پاسداران را در همین تارنما منتشر کردیم (+) .حالا با ناگفته های تصویب آن اساسنامه از زبان آقای رسول منتجب نیا آشنا شودید :تحریریه فارسی
اواسط دوره اول مجلس شوراي اسلامي يعني سال 60 بود‌كه ما در كميسيون امور دفاعي مجلس شوراي اسلامي، «كه متكفّل تصويب قوانين، بودجه و نظارت بر نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي و از جمله سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، بود»، به اين نتيجه رسيديم‌كه بايد براي يكي از نهاد‌هاي برآمده از انقلاب اسلامي، چون سپاه، اساسنامه و شرح وظائف قانوني دقيق و همه‌جانبه، تهيه‌كرد و پس از بررسي‌كارشناسانه در‌كميسيون، مراحل قانوني آن را تا تصويب نهايي مجلس شوراي اسلامي‌گذراند. از سويي چون حجة‌الاسلام والمسلمين شهيد فضل‌الله محلاّتي، عضو‌كميسيون و درعين‌حال نماينده حضرت امام خميني ره در سپاه بود، ما از طريق ايشان و ساير مسئولان ذيربط، نظر امام را جويا شديم و معظّم‌له از چنين اقدامي استقبال‌كردند، و لذا با تهيه طرح قانوني و امضاء بيش از 15 تن از نمايندگان مجلس، روند قانوني موضوع فوق را آغاز‌كرديم.
لازم به يادآوري است‌كه در آن زمان، رياست كميسيون امور دفاعي بر عهده‌ي حجة‌الاسلام دكتر حسن روحاني بود و نايب رئيس اول آقاي صباح زنگنه و نايب رئيس دوم اينجانب بودم و مخبر‌‌كميسيون آقاي مهندي طيّب بود و اعضاء ديگر‌كميسيون عبارت بودند از شهيد محلاتي، حجة‌الاسلام حسين ابراهيمي، آقاي بشارتي جهرمي و چند تن ديگر‌كه طبق آيين‌نامه داخلي، اين‌كميسيون 12 عضو داشت.
پس از طرح كليات اساسنامه قانوني سپاه در مجلس و تصويب آن در شور اول، اعضاء‌كميسيون به طور جدّي‌تر‌كار بررسي جزئيات آن را شروع‌كردند و در نوع جلسات، نمايندگان سپاه‌كه عبارت از فرمانده‌كل سپاه و يا يكي از اعضاء شوراي فرماندهي بود، در‌كميسيون حضور داشت و نقطه‌نظرهاي سپاه را مطرح مي‌كرد و در‌كميسيون مورد جرح و تعديل قرار مي‌گرفت. علاوه بر شخص شهيد محلاتي‌كه در تمامي جلسات شركت داشت، هم‌زمان با بررسي تفضيلي اساسنامه، بارها توسط شهيد محلاتي، نسبت به برخي موضوعات از حضرت امام‌كسب تكليف مي‌شد و رهنمودهاي ايشان دقيقا در آن قانون اعمال مي‌گرديد.
در ابتداي بررسي اساسنامه، ما شاهد نوعي مخالفت از سوي برادران سپاه بوديم و احساس‌كرديم‌كه آنها با قانون‌مند شدن اين نهاد مخالفند. ولي با وجود استدلال‌هاي قوي و محكم اعضاء‌كميسيون و به وي‍‍ژه با توجه و عنايت خاص حضرت امام، نمايندگان سپاه ساكت مانده و حرفي براي‌گفتن نداشتند.
مدتي‌گذشت، و از‌گوشه و‌كنار خبر مي‌رسيد‌كه در سراسر‌كشور، عليه مجلس و خصوصا‌كميسيون امور دفاعي، جوسازي شديدي به راه افتاده است. به‌گونه‌اي‌كه موضوع بررسي اساسنامه سپاه، به عنوان اقدامي عليه ولايت‌فقيه و خارج‌كردن سپاه از دست حضرت امام و محدود ساختن اين نهاد، قلمداد شده بود. روزي اينجانب به منظور ايراد سخنراني قبل از خطبه نماز جمعه، به يكي از شهرهاي خراسان رفته بودم،كه از طرف فرمانده سپاه، از من درخواست شد‌كه جلسه‌اي با شوراي فرماندهي سپاه آن شهرستان داشته باشم. درآن جلسه، ضمن ابراز محبت و ارادت به اينجانب و اشاره به تفكر و سوابق انقلابي بنده، اظهار‌كردند؛ شنيده‌ايم انجمن حجتيّه در‌كميسيون امور دفاعي نفوذ‌كرده و مي‌خواهد سپاه را از امام بگيرد!!! من توضيحات‌كافي را ارائه‌كردم و سپس پرسيدم اين مطالب را از‌كجا به دست آورده‌ايد؟گفتند در جلسه فرماندهان به ما‌گفته شده است!
به هر حال، اعضاء‌كميسيون در آن فضاي مسموم به‌كار خود ادامه داد و موفق شد تا اساسنامه سپاه را به تصويب نهايي مجلس و شوراي نگهبان برساند. پس از تصويب نهايي، آقاي «محسن رضايي» اعضاي‌كميسيون را در منزل خود، واقع در قصر فيروزه به صرف شام دعوت‌كرد و در آن جلسه، ضمن اعتراف به مخالفت و فضاسازي عليه اعضاء‌كميسيون، از فردفرد اعضاء عذرخواهي و تقدير و تشكر به عمل آوردند و‌كادويي را به آنها تقديم نمودند. آن‌چه در بالا آمد، اشاره‌اي‌كوتاه از تلاشي‌گسترده، ظرف قريب يكسال و نيم در‌كميسيون امور دفاعي و صحن علني مجلس شوراي اسلامي بود و در تاريخ 15/6/1361 به تاييد شوراي نگهبان رسيد.
مهم‌تر از سير تاريخي مراحل بررسي و تصويب قانون سپاه، دو مساله است،كه اينك به آن مي‌پردازم:
اول: حذف بعضي واحدهاي سپاه و الحاق برخي واحدها به آن؛
الف- پيش از آن، بسيج به صورت نهادي مردمي و مستقل اداره مي‌شد و طبعا مشكلات زيادي را در مديريت و فرماندهي و نيز ارتباط با اركان نظام در برداشت،كه ما «بسيج مستضعفين» را به صورت يكي از واحدهاي سپاه پاسداران درآورديم و هدف، وظايف و اختيارات آن را به طور خاص يادآور شديم.
ب: واحد فرهنگي و تبليغات سپاه را‌كاملا محدود به داخل سپاه‌كرده و آن را تحت نظر فرماندهي قرار داديم.
ج: واحد نهضت‌هاي آزادي‌بخش را از سپاه حذف‌كرده و امر ارتباط با نهضت‌ها را بر عهده وزارت امور خارجه‌گذاشتيم.
د: هدف از تاسيس و ابقاء سپاه، يعني «حفظ و پاسداري از دستاوردهاي انقلاب اسلامي»كه در قانون اساسي به آن تصريح شده است را در چارچوب قانوني خاص و با رعايت‌كامل وظايف محوله و اختيارات قانوني، تعريف‌كرديم.
ه: در متن قانون، بر اساس دستور صريح و مؤكد حضرت امام‌ره، ورود‌كليه اعضاء سپاه را در احزاب و‌گروه‌هاي سياسي و فعاليت‌هاي باندي و حزبي، ممنوع دانستيم.
1- در شرايط عضويت در سپاه، ماده 34/ بند د: عدم عضويت در احزاب و‌گروه‌ها و سازمان‌هاي سياسي.
2- ماده 47: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ايران از نظر سياسي و عقيدتي، تابع ولايت فقيه بوده و از‌كليه احزاب و‌گروه‌هاي سياسي،مستقل مي‌باشد. و خود نيز هرگز نبايد در جامعه، شخصيت حزبي پيدا‌كرده و به صورت يك حزب يا سازمان سياسي عمل نمايد.
3- ماده 48: اعضاء سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، حق عضويت در هيچ حزب و‌گروه و سازمان سياسي را ندارند، و ادامه عضويت آنها موجب اخراج از سپاه خواهد شد.
دوم: ملاقات با حضرت امام خميني‌ره، پس از تصويب نهايي اساسنامه بود‌كه بسيار حساس و بلكه تاريخي و سرنوشت‌ساز است؛
براي ملاقات اعضاء‌كميسيون امور دفاعي با امام، وقتي را درخواست‌كرديم و روز و ساعتي براي اين امر به ما اعلام شد. همه اعضاء‌كميسيون(12 نفر) به اضافه منشي(آقاي عبدالله خليلي) به جماران رفته و در اتاق بيروني، در انتظار اجازه ورود به اتاق ملاقات امام بوديم‌كه مشاهده‌كرديم «حجة‌الاسلام والمسلمين آقاي علي‌اكبر ناطق نوري» وزير‌كشور وقت، در اتاق بيروني نشسته است. با توجه به اينكه ايشان زمان نمايندگي مجلس، عضو‌كميسيون امور دفاعي بود و با اعضاء رفاقت داشت؛ از وي دعوت‌كرديم در اين ملاقات خصوصي، همراه اعضاء باشد و ايشان هم استقبال‌كرد. همگي وارد اتاق شده و پس از سلام و ادائ احترام، روبروي امام نشستيم. طبق توافق قبلي، آقاي حسن روحاني از طرف جمع، مراتب سپاس و تشكر خود را خدمت امام تقديم داشت، و سپس به موضوع بسيار مهم آغاز بررسي طرح قانوني اساسنامه سپاه و دقت،كارشناسي و مشورت و در نهايت تصويب دو شور آن در مجلس پرداخت. و ضمن توضيحات خود، به رعايت و اعمال دقيق رهنمودهاي امام در قانون و از آن جمله پيشگيري از ورود اعضاء سپاه در فعاليت‌هاي حزبي، سياسي و باندي اشاره‌كرد. آنگاه همگي آماده استماع سخنان و رهنمودهاي امام شديم.
حضرت امام ظرف حدود نيم ساعت، مطالبي را بيان‌كردند‌كه به عقيده اينجانب، بسيار‌كليدي، حساس و سرنوشت‌ساز بود؛كه متاسفانه هر چه بررسي‌كردم، در صحيفه نور اين سخنراني را نيافتم و حدود 7-8 سال پيش در يكي از سخنراني‌هاي خود در حسينيه شماره 2 جماران، از حجة‌الاسلام والمسلمين سيدحسن خميني‌كه در جلسه حضور داشت، مصراً خواستم‌كه اين سخنراني را پيدا‌كنند و در اختيار عموم قرار دهند.
امام راحل، در اين سخنراني با لحن بسيار جدي و قاطع، مطالبي مهم و‌كليدي را بيان نمودند‌كه نشان از عزم جزم و دقت و بررسي معظم‌له و اعتقاد به حساس بودن آن مطالب داشت،كه خلاصه‌اي از بيانات حضرت امام‌ره را ذيلا به ضورت نقل به معني ذكر مي‌كنيم:
در ابتدا از حضور اعضاء‌كميسيون و ساير نمايندگان مجلس متحمل شدند سپاسگزاري نموده و براي آنها دعا‌كردند. سپس در مورد سپاه پاسداران و نقش آن در حفظ و حراست از انقلاب اسلامي و ضرورت تقويت و حمايت آن تاكيد و توصيه فرمودند. پس از آن به دو مطلب مهم به تفضيل پرداختند.
مطلب اول- ممنوعيت فعاليت سياسي در سپاه:
لزوم دور نگهداشتن نيروهاي مسلح اعم از ارتش، سپاه،كميته و نيروهاي انتظامي از ورود در مسايل سياسي، حزبي و باندي و ممنوع بودن عضويت و هواداري احزاب و تشكل‌هاي سياسي براي پرسنل اين نيروها و خلاف شرع بودن اين مساله، چرا‌كه اين نيروها متعلق به همه مردم مي‌باشند و اگر وارد اين مباحث شوند، اولا در برابر بخشي از مردم قرار مي‌گيرند و پشت سر بخش ديگري. و ثانيا رفته‌رفته اختلافات به درون آن نيروها‌كشيده مي‌شوند و به جاي دفاع در برابر دشمنان، اسلحه روي هم مي‌كشند.
امام‌ره تصريح‌كردند‌كه اين مساله در مورد همه احزاب و‌گروه‌هاي سياسي صادق است، حتي حزب جمهوري‌اسلامي(چون در آن زمان فعال بود)كه امروز در رأس آن آقايان خامنه‌اي و هاشمي هستند و معلوم نيست در آينده به دست چه‌كساني قرار‌گيرد. و تاكيد فرمودند، هر‌كدام از پرسنل خواستند در اين مسائل وارد شوند، از سپاه و ساير نيروها استعفا دهند و خارج شوند.
مطلب دوم- خطر انجمن حجتيّه براي انقلاب:
در مورد انجمن حجتيه، حضرت امام بار ديگر و بيشتر و صريح‌تر از‌گذشته، ماهيّت خطرناك اين‌گروه را افشا‌كردند. ايشان‌گفتند: «اين‌گروهي‌كه خود را طرفدار حضرت ولي‌عصر(ع) مي‌داند،گروهي بسيار خطرناك است. وجود اين انجمن براي انقلاب و جمهوري اسلامي و‌كشور خطر دارد. اگر يك نفر از اين‌گروه در دولت باشد، دولت را فاسد مي‌كند. اگر يك نفر از آنها در مجلس باشد، مجلس را فاسد و خراب مي‌كند. اگر يك نفر از آنها در‌كميسيوني باشد، آن‌كميسيون را خراب مي‌كند. من به شما هشدار مي‌دهم، شما علاج واقعه را قبل از وقوع بكنيد. من به شما تكليف مي‌كنم، اگر هر‌كدام از طرفداران اين‌گروه در مسئوليتي هستند، اورا عزل‌كنيد، او را‌كنار بزنبد و …»
با توجه به اينكه آقاي «مهندس طيّب» مخبر‌كميسيون‌كه در جلسه حضور داشت، پيش از انقلاب در انجمن حجتيّه عضو فعال بوده و پس از اطلاع از موضع امام در برابر انجمن، از آن تشكيلات خارج شده و مصاحبه مطبوعاتي بر عليه انجمن حجتيّه‌كرده بود(كه آن را به اينجانب نشان داده بود). در حين بيانات قاطع و تاريخي امام و به خصوص زمان بردن نام‌كميسيون، همه حاضران به آقاي طيّب نگاه مي‌كردند، لذا پس از مرخص شدن از محضر امام و استقرار در اتاق بيروني دفتر، آقاي طيّب خطاب به جمع ما‌گفت: امروز تكليف من‌كاملا روشن شد.گفتيم چرا؟گفت: قطعا منظور امام من بودم و لذا وجود من در مجلس و‌كميسيون، مشروعيت ندارد.
فردا صبح در جلسه علني، استعفاي‌كتبي خود از نمايندگي مجلس را تقديم رئيس مجلس(آقاي هاشمي رفسنجاني)كرد و اصرار داشت‌كه در جلسه اعلام وصول شود. آقاي هاشمي موافقت نكرد، و‌گفت: اجازه بدهيد من بروم خدمت امام و مذاكره‌كنم، سپس تصميم‌گيري شود.
يكي دو روز بعد، آقاي طيّب به آقاي هاشمي مراجعه‌كرد. ايشان(به نقل آقاي طيّب)گفته بود: امام فرمودند ببينيد ايشان هنوز عضو انجمن حجتيّه هست يا بيرون آمده؟گفتم: سال‌هاست استعفا‌كرده است. فرمود: پس اشكالي ندارد بماند.
بركناري وزير دفاع:
در اولين جلسه‌كميسيون امور دفاعي در راستاي دستور مؤكد حضرت امام‌ره تصميم‌گرفتيم از وزير دفاع وقت‌كه شايع بود عضو انجمن حجتيّه است، دعوت به عمل آوريم. مشاراليه در جلسه حضور يافت و رئيس‌كميسيون و ديگر اعضاء خطاب به وي‌گفتند: شايع است‌كه جنابعالي عضو انجمن حجتيّه هستيد و ما چند روز قبل، خدمت امام بوديم و معظم‌له به ما تكليف‌كردند‌كه اعضاء و هواداران انجمن حجتيّه، اگر مسئوليت‌كليدي دارند، بركنار شوند. حال از جنابعالي مي‌پرسيم‌كه شما عضو يا هوادار انجمن هستيد يا نه؟ اگر نيستيد تا براي رفع شبهه در مصاحبه مطبوعاتي، موضع خود را به طور شفاف اعلام‌كنيد، و چنانچه هستيد، ما تكليف خود را بدانيم. ايشان‌گفت: «من عضو انجمن نيستم، ولي چون آقاي حلبي مرا با امام زمان(ع) آشنا‌كرده است، هر از يكي دو ماه به ملاقات و دست‌بوسي ايشان مي‌روم». به دنبال اين اظهارات،و پس از رفتن مشاراليه،كميسيون به بحث و تبادل نظر پرداخت و مصوب شد‌كه از نخست‌وزير(آقاي مهندس موسوي) مصراً خواسته شود‌كه در ليست وزراي پيشنهادي(كه قرار بود اعلام شود) نام آن وزير را حذف‌كند. و ايشان هم به آن درخواست جامه عمل پوشانيد و يكي از افسران ارشد ارتش را به عنوان وزير دفاع به مجلس معرفي‌كرد.
در پايان باز اميد و آرزو دارم‌كه نوار سخنراني حضرت امام در آن جلسه كه به احتمال زياد ظبط شده است، در دسترس عموم مردم و به خصوص علاقه‌مندان حضرت امام‌ره قرار‌گيرد. والسلام
مطالب مشابه
در همین دسته بندی
اختصاصی ایران بریفینگ
نیروی قدس سپاه
نیروهای سپاه
