گزارش نیویورکتایمز میگوید: وقتی انفجار مهیبی در سال ۲۰۱۱ تأسیسات تحقیقات موشکهای دوربرد ایران را نابود کرد و منجر به کشته شدن دانشمند نظامی مسئول آن برنامه شد، بسیاری از تحلیلگران اطلاعاتی در غرب آن را واقعهای ویرانگر برای جاهطلبی تهران در حوزه فناوری موشکی توصیف کردند.
از آن زمان نشانههای اندکی از فعالیت ایران بر روی موشکهایی با برد فراتر از خاورمیانه دیدهشده است. رهبران ایران هم گفتهاند قصدی برای ساخت چنین موشکهایی ندارند.
بهار امسال، یک گروه از پژوهشگران تسلیحاتی مستقر در کالیفرنیا ضمن بازبینی برنامههای تلویزیونی ایران درباره دانشمندان نظامی با جزییات تازهای روبرو شد.
آنها دریافتند که کوتاه زمانی پیش از کشته شدن سردار حسن تهرانی مقدم موسوم به پدر برنامه موشکی ایران، یک تأسیسات مخفی دوم در منطقهای دورافتاده در بیابانهای ایران راهاندازی شده بود که تا امروز کار میکند.
پژوهشگران پس از هفتهها مطالعهٔ تصاویر ماهوارهای از این تأسیسات به این نتیجه رسیدند که فعالیتهای این مرکز بر موتورهای پیشرفته و سوخت موشک تمرکز دارد و اغلب در ساعات شب انجام میگیرد.
این احتمال وجود دارد که سپاه در این تأسیسات فقط موشکهای میان برد میسازد. احتمال هم دارد که یک برنامه پیچیده فضایی غیرمعمول در جریان باشد.
اما تحلیل سازهها و نشانهها بر روی زمین تأسیسات قویاً از یک برنامه تولید موشکهای دوربرد حکایت دارد.
چنین برنامهای نقض برجام یا هر توافق بینالمللی خلع سلاح هستهای دیگری محسوب نمیشود. بااینوجود اگر تکمیل شود، میتواند بهطور بالقوه اروپا و آمریکا را درخطر قرار دهد. این امر میتواند موجب افزایش تنشها بین تهران و ایالاتمتحده شود.
اظهارنظر همکاران سردار مقدم و اعضای خانوادهاش از ادامه بیسروصدای این فعالیتها خبر میداد.
در جریان این پژوهش مشخص شد ادامه تحقیقات موشکی سپاه در کجا انجام میگیرد. در عکسی که سال ۲۰۱۷ از مقدم در کنار معاونش منتشر شد بر روی جعبهای «شاهرود» نوشتهشده بود.
شاهرود مکان یکی از آزمایشهای موشکی در سال ۲۰۱۳ بود.
پژوهشگران با مرور سالها تصاویر ماهوارهای متوجه شدند، شمار ساختمانها در نزدیکی محل پرتاب موشک بهآرامی طی زمان افزایش پیداکرده است. ساختمانها همرنگ تأسیسات اولیهای بود که مقدم در آن فعالیت میکرد. تأسیسات دوم پانصد کیلومتر دورتر قرار داشت.
برای اطلاعات بیشتر می توانید صفحه تلگرامی ما را عضو شوید
بسیاری از فناوریهای نظامی را میتوان در فضای سربسته تولید کرد. آزمایشگاههای بالیستیک، تونلهای باد و تأسیسات غنیسازی را میتوان در ساختمانهای زیرزمینی پنهان کرد.
موشک اما استثناء است. موتورهایشان باید بر روی سکو قرار بگیرد و پرتاب شود. آزمایش موتور موشک وقتی در بیابانهایی مانند اطراف شاهرود انجام میگیرد زمین را سوزانده و بهصورت اثر شعلههای شمع درمیآورد.
پژوهشگران بامطالعه تصاویر ماهوارهای اطراف شاهرود، خراشهای بزرگی بر روی سطح زمین پیدا کردند. خراشها تازه بود. یکی مربوط به سال ۲۰۱۶ و دیگری ژوئن ۲۰۱۷ بود.
بر مبنای یافتههای پژوهشگران در آزمایش سال ۲۰۱۷ در شاهرود از یک سکوی حدوداً ۳۷۰ تنی استفادهشده بود، که نشان میدهد قدرت موتور موشک بین ۶۲ تا ۹۳ تن بوده است. این موتورها در موشکهای بالیستیک بینقارهای استفاده میشود. دو سکوی هنوز استفادهنشده، بزرگتر از سکوی اولی هستند.
دیوید شمرلر، یکی از پژوهشگران مرکز کالیفرنیا، با اشاره به استفاده از یک فناوری جدید ماهوارهای میگوید: «ما میتوانیم رفتوآمد انسانی را ببینیم، فعالیتهای انسانی که بر روی ماهوارههای معمول قابلمشاهده نیست. آنها در اطراف سکوهایی که آزمایش موتور موشک انجامگرفته است، تحرکاتی دارند.»
همچنین ترافیک زیادی در مدخل تونلی زیرزمینی دیده میشود که نشان میدهد شاهرود محل یک تأسیسات پنهانی است.
نکته جالب این است که محلی برای انبار سوخت دیده نمیشود. ازاینرو به نظر میرسد در شاهرود موتور موشک مناسب سوخت جامد ساخته میشود.
تولید سوخت جامد بهمراتب خطرناکتر از سوخت مایع است. اگرچه مصارف غیرنظامی مثلاً در پروازهای فضایی هم دارد، اما مصارف نظامیاش قابلتوجه است.
موشکهای با سوخت مایع باید پیش از پرتاب سوختگیری شود که مستلزم زمان و دسترسی به تأسیسات سوخت است. اما موشکهای با سوخت جامد را میتوان در مناطقی دورافتاده پنهان و بلافاصله شلیک کرد.