غیبت ایران در سازمان ملل؛ بار دیگر هم نوایی ایران با نظامیان میانمار

دی ۰۵, ۱۳۹۶ Editoral اختصاصی, اسلایدر, حقوق بشر, یادداشت سردبیر دیدگاه‌ها برای غیبت ایران در سازمان ملل؛ بار دیگر هم نوایی ایران با نظامیان میانمار بسته هستند

ایران بریفینگ / دکتر امیر فرشاد ابراهیمی

مجمع عمومی سازمان ملل متحد از دولت میانمار خواست به عملیات نظامی خود علیه مسلمانان روهینگیا خاتمه دهد. در قطعنامه‌ای که یکشنبه گذشته (۳ دی ۱۳۹۶) به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسید از آنتونیو گوترش، دبیر کل این سازمان درخواست شده است نماینده ویژه‌ای برای میانمار تعیین کند. این قطعنامه با ۱۲۲ رأی موافق، ۱۰ رأی مخالف و ۲۴ رأی ممتنع به تصویب رسید.

علاوه بر میانمار کشورهای چین، روسیه، کامبوج، لائوس، فیلیپین، ویتنام، بلاروس، سوریه و زیمبابوه به این قطعنامه رأی منفی دادند. ایران و سومالی ازجمله کشورهایی بودند که در این رأی‌گیری شرکت نکردند.

ایران در رأی‌گیری در سازمان ملل متحد از رأی دادن علیه دولت میانمار به دلیل سرکوب اقلیت مسلمان میانماری خودداری کرد و عملاً در صف حامیان دولت میانمار قرار گرفت. از سوی دیگر، سوریه، روسیه و چین هم به قطعنامه رأی منفی دادند. این‌گونه ام‌القرای مسلمین از مسلمانان میانمار حمایت می‌کند، اما اسرائیل و آمریکا به قطعنامه رأی مثبت داده و نسل‌کشی را محکوم کردند!

این رفتار مزورانه بار دیگر ثابت کرد‌ که جمهوری اسلامی هر جا منفعتی داشته باشد پرچم وا مسلمانا را بر سر بیرق می‌کند اما اگر مناسبات اقتصادی سیاسی‌اش درخطر باشد پا روی اسلام و خود خدا هم‌ می‌گذارد! راز انفعال جمهوری اسلامی در قبال مسئله قدس و سکوتش در قبال قتل‌عام مسلمانان در سین کیانگ چین، در سال‌های گذشته هم در همین مسئله نهفته است!

جمهوری اسلامی ایران ترجیح داد رویه رفتاری مخالفت با طرح وضعیت کشورها در کمیته سوم مجمع عمومی را ادامه داده و حتی به قیمت جاخالی دادن در  حمایت از مسلمانان میانمار و به جان خریدن «انگ» حضور در صف حامیان سرکوب مردم مسلمان میانمار، حاضر نشود طرح وضعیت کشورها در این کمیته را بپذیرد. شکل و شمایل ظاهری این رفتار جمهوری اسلامی ایران اما گویای این است که تهران با رفتار خود نخواسته از جبهه مشترک چین – روسیه در مسائل جهانی حتی در مسئله‌ای ناخواسته چون «حمایت از سرکوبگری دولت میانمار علیه مسلمانان» فاصله بگیرد و بدون رنجاندن این دو کشور در رأی‌گیری قطعنامه محکومیت سرکوب مسلمانان در میانمار و تعیین فرستاده ویژه سازمان ملل دراین‌باره، غایب باشد.

این اقدام دستگاه دیپلماسی ایران باوجود همه توجیه‌ها و دلایل خود، ایران را در کنار گروهی محدود از کشورهایی قرار داده که در جبهه دولت میانمار قرارگرفته و کشتار مسلمانان روهینگیایی را محکوم نکرده‌اند، از میان کشورهای اسلامی تنها دولت سوریه  به این قطعنامه رأی منفی داد؛ البته این رأی سوریه کاملاً قابل‌درک است؛ چراکه حکومت بشار اسد پس از نزدیک به ۷ سال کش‌وقوس و جنگ داخلی، بقای خود را تا مغز استخوان مرهون حمایت‌های همه‌جانبه دولت روسیه می‌داند و ازاین‌رو در عرصه‌های بین‌المللی خود را دنباله‌روی دولت مسکو نشان می‌دهد و از این مسئله نه‌تنها ابایی ندارد بلکه عامدانه و برای جذب حمایت بیشتر از مهم‌ترین متحد بین‌المللی خود به‌عنوان یک ابزار استفاده می‌کند.

اما جمهوری اسلامی ایران همواره در سیاست اعلامی خود بر ضرورت حمایت از مسلمانان و مستضعفان جهان تأکید داشته و دارد و حتی این مسئله را منطبق بر نص صریح قانون اساسی خود می‌داند و عمل برخلاف آن را نقض صریح قانون اساسی می‌شمارد در نزدیک به ۴ دهه گذشته خود را کشوری مستقل (نه شرقی نه غربی) و ام القرای جهان اسلام توصیف کرده است؛ حالا غیبت «ام القرا» در رأی‌گیری برای حمایت از مسلمانان چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟

رویه رفتاری عدم مشارکت در رأی‌گیری قطعنامه‌های کمیته سوم مجمع عمومی این بار به قیمت گزافی برای پرستیژ بین‌المللی ایران به‌ویژه در جهان اسلام تمام شد و جمهوری اسلامی ایران را ناخواسته در صف حامیان سرکوب مسلمانان میانمار نشاند!

نقد صریح وارد به دستگاه دیپلماسی ایران این است که دنیا به‌ویژه کشورهای جهان اسلام کاری با توجیهات پیدا پنهان ایران و وارد بودن یا نبودن آن ندارند بلکه چیزی که دیروز ما در مقابل چشم جهانیان به نمایش گذاشت شکافی به‌اندازه یک دره عمیق بین شعارها و عمل جمهوری اسلامی بود؛ چون نتیجه عملی حاصل از واکنش دستگاه دیپلماسی در رأی‌گیری یکشنبه‌شب مجمع عمومی ملل متحد با اصول شناخته‌شده دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران سازگاری ندارد و حتی آشکارا مغایر آن است؛ چراکه در ماه‌های گذشته این‌همه در منابر و میز خطابه‌های عمومی درباره مظلومیت مسلمانان میانماری و محکومیت کشتار آن‌ها به دست بودائیان تندرو و ارتش میانمار سخن گفته‌شده و حالا که در سازمان ملل قدمی هرچند کوچک برای حمایت جهانی از مسلمانان تحت ستم میانمار – آن‌هم نه به ابتکار کشورهای غربی بلکه به ابتکار سازمان همکاری‌های اسلامی – برداشته‌شده، دستگاه دیپلماسی ما نه‌تنها همراهی نکرده بلکه خود را کنار کشیده و  به‌طور ناخواسته و غیرمستقیم در صف  حامیان دولت و ارتش میانمار قرارگرفته است.

توجیه این استاندارد دوگانه – که البته مواردی از آن را درگذشته نیز شاهد بوده‌ایم – کار ساده‌ای نخواهد بود.

عدم مشارکت صرفاً منعکس‌کننده موضع ایران در قبال کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل است و ارتباطی با موضوع قطعنامه‌ای خاص ندارد، چه اینکه ایران از طریق سازمان همکاری اسلامی هم بانی قطعنامه مذکور بوده و همچنان نیز بانی آن است.