نگاهی اجمالی به سابقه رفتارهای فراقانونی گروههای خودسر و شبه نظامی
ایران بریفینگ/ سیدجواد متولی: با گذشت بیش از ده روز از صدور فرمان آتش به اختیار توسط فرمانده کل نیروهای مسلح، جمعه گذشته انتشار تصویر بنری در مخالفت با ورود زنان به ورزشگاهها و امضای آن توسط نمازگزاران در نماز جمعه تهران موج تازه ای را در ادامه مخالفت ها برانگیخت. حسین الله کرم رییس شورای هماهنگی حزبالله با انتشار بیانیه این تشکل در صفحه اینستاگرام خود اعلام کرد:«[تشکیلات] دانشجویان حزبالله دانشگاه تهران مانند اوّل انقلاب شکل گرفته است تا امر آتش به اختیار امام خامنهاى را به سان بند میم وصیت نامه [آیت الله خمینی]به اجرا درآورند.» در بخش دیگری از این بیانیه با اشاره به رفتارهای انقلابی در محیط دانشگاهها پس از انقلاب آمده است: «دانشجویان حزب الله امر تخلیه ستادهاى جنگى گروهکها را در دانشگاهها دنبال کردند، آنها از اواخر فروردین ١٣٥٩ در پاکسازى گروهکها بدلیل کشف رابطه آنان با ضدانقلاب طى سه روز شرکت کردند که در نتیجه تعدادى از آنان مجروح نیز شدند.»
انتشار این بیانیه موجب اختلاف در رویه عملی و شگفتی حتا در بین اصولگرایان تندرو شده است. تا جایی که حمید رسایی عضو جبهه پایداری انقلاب اسلامی در حساب کاربری اینستاگرام خود ضمن انتقاد از الله کرم به رئیس جمهور قانونی هم کنایه ای زد و نوشت:« با ديدن اين بنر که غلطترين برداشت از سخنان صريح، واضح و روشن رهبر انقلاب درباره آتش به اختيار بودن نيروهاي انقلابي در فعاليتهاي فرهنگي و معطلنماندن براي دستور و بخشنامه از سوي نهادها و ارگانها در فعاليتهاي فرهنگي است، به ياد سخنان رئيسجمهور مدعي اعتدال امروزمان افتادم!..»
حمید رسایی نماینده تندروی سابق مجلس-که با رای قاطع مردم به فهرست موسوم به «لیست امید» در رقابتهای انتخاباتی اسفندماه سال 1394 از حضور در مجلس بازماند- در ادامه نوشته است:«جناب اللهکرم! متأسفانه برداشت غلط و شاذ حضرتعالي از سخنان رهبر معظم انقلاب درخصوص آتش به اختيار بودن نيروهاي فرهنگي و نصب اين بنر که برخلاف فهم اکثر قريب به اتفاق نيروهاي انقلابي و اقدامات خودجوش فرهنگي آنها و پيشنهادهاي مؤثر ايجابي ايشان در اين خصوص بوده، خوراک قابل توجهي براي رسانههاي معاند بهويژه در فضاي مجازي فراهم کرده است که اميدوارم توضيحات اصلاحي شما مانع سوءاستفادههاي بيشتر معاندان شود. از آنجا که شما سابقه جبهه و جنگ داريد، ما به عنوان سربازان اين جبهه، دوست نداريم عاقبتي مانند حسن روحاني برايتان رقم بخورد. لطفا ضمن بازنگري در شيوه عملکرد انقلابي خود، به اين بيانات رهبر معظم انقلاب توجه بيشتري نماييد تا در فهم امر آتش به اختيار دچار اشتباه نشويد»
در بیانیه دانشجویان حزبالله در نماز جمعه خطاب به صادق آملی لاریجانی، ریاست قوه قضائیه خواستار ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاهها برای تماشای مسابقات لیگ جهانی والیبال در تهران آمده بود:«لطفاً دستور رسیدگی بدهید والا مجبوریم بر اساس بند میم وصیتنامه امام راحل و امر آتش به اختیار امام خامنهای جلوگیری کنیم.» این در حالی است که حمید استاد، دبیرشورای هماهنگی نیروهای حزبالله مشهد درباره «ورود زنان به وزشگاهها» گفته بود: «شئونات رعایت شود، مشکلی با حضور زنان نداریم.»
اللهکرم و سالهای حضور در خیابان
سابقه سیاسی حسین اللهکرم به دوران حضور او در انصار حزب الله به سالهای آغازین دهه ٧٠ باز میگردد. این گروه در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی، توسط عده ای از بسیجیان با هماهنگی« وزارت اطلاعات و سپاه پاسداران» برای آنچه که« دفاع از امربه معروف و نهی از منکر» عنوان شده بود، فعالیت خود را آغاز کرد. در واقع این تشکیلات انشعابی از دل هیئتهای رزمندگان اسلام در دهه شصت بود. بدنه این تشکیلات از اعضای عادی بسیج و سپاه و رهبران آن عمدتاً از فرماندهان این نیرو بودند. افرادی نظیر سردار محمد باقر ذوالقدر، حسین الله کرم مسعود ده نمکی و عبدالحسین محتشم از جمله افراد بیشتر شناخته شده این گروه هستند.
سال 1393 عبدالحمید محتشم در مصاحبه ای با خبرگزاری ایسنا درباره تاسیس این گروه می گوید: « … حدود یکی، دو سال بعد از پایان دفاع مقدس، در مقطعی که رهبر انقلاب به بحث جنگ نرم و مقابله با تهاجم فرهنگی توسط نیروهای مردمی و رزمنده اشاره کردند و در واقع جنگ سخت نظامی تمام شده بود و دشمن وارد فاز جنگ نرم شده بود که یک بعد آن تهاجم فرهنگی بود، برخی دوستان احساس کردند که میتوانند در این قضیه موثر باشند و در این ارتباط همدیگر را پیدا کردند. چنانچه که بعد از برگزاری نماز جمعه در داخل دانشگاه تهران اقدام به برگزاری جلساتی کردند. این جلسات دقیقا بعد از فرمایشات رهبری که فکر میکنم سال ۷۰ بود شروع شد…در واقع این جمعی که دوباره تحت عنوان انصار شروع به فعالیت کردند قبلا هم تحت نامهای دیگری چون حزبالله در تهران فعال بودند به خصوص نمود آنها در دوران حاکمیت لیبرالها، جریان بنیصدر و فتنههایی که منافقین خلق ایجاد میکردند برای مقابله و خنثی کردن آن اغتشاشات دیده میشد.»
عبدالمجید محتشم که همان«عبداللهی» معروف در کردستان است و هم اکنون سمت دبیرکلی انصار حزبالله را برعهده دارد در بخشی دیگر از این مصاحبه می گوید:« انصار حزبالله، تشکیلات گروهی و منسجم حزبی نبود و افرادی که در آن حضور پیدا میکردند متغیر بود… ولی از زمانی که قرار شد برای گرفتن امتیاز نشریه یالثارات اقدام کنیم حدود ۱۸ نفر به عنوان موسس با اسم و رسم جلو آمدند… در سال ۷۲ یا ۷۳ بود که ما امتیاز نشریه را گرفتیم و نشریه تا شماره ۹ الی ۱۱ با مجوز موردی منتشر میشد. یعنی برای هر شماره از وزارت ارشاد مجوز میگرفتیم. ولی بعد از آنکه هویت انصار حزبالله به عنوان یک موسسه فرهنگی و مطبوعاتی ثبت شد پروانه دائم نشر دادند و در واقع رسمیت تشکل بعد از انتشار یالثارات بود و اکنون نیز صاحب امتیاز نشریه یالثارات همان جمع انصار حزبالله اولیه است.»
موسسه فرهنگی ثبت شده در سازمان ثبت شرکتها
بنا به گفته حمید استاد، مسئول انصار حزب الله در شهر مشهد:« انصار حزبالله تهران یک موسسه فرهنگی است، یعنی یک عده در سال 1373 نام این موسسه را در سازمان ثبت شرکتها به ثبت رساندند…که میتواند در شهرستانها هم شعبه داشته باشد، مثلا شعبه انصار حزب الله در کرج یا شعبه انصار حزب الله درمشهد.»
دبیرکل فعلی انصار حزب الله در مصاحبه اش درباره خروج مسعود ده نمکی و حسین الله کرم از گروه و فعالیت هایشان می گوید:« آقای اللهکرم اکنون کارهای دیگری دارد. ایشان درهیات رزمندگان بود و نمیتوانست برای همیشه با ما باشد. اختلاف فکری باعث جدایی نشد… مثلا آقای دهنمکی نیز از انصار رفتند من حرف متعارضی با آن هدف اولیه از ایشان نشنیدم؛ گرچه اکنون جنس فعالیت ایشان هنری و فرهنگی است، ولی کاری نکردند که ما بگوییم پشت کردند … برخی از روزنامههای اصلاحطلب گفتند که فلانی که یک زمانی در مقابل سینما تجمع میکرد، امروز خودش فیلمسازی میکند و کارگردانی میکند. به نظر ما قالب در این مسائل مهم نیست، بلکه محتوا مهم است. البته تضمینی وجود ندارد که ما در آینده کج نرویم. ولی تا به حال بحمدالله کسانی که رفته و ماندهاند تعارض فکری نداشتند. حداقل خود من چیزی غیر از این ندیدم،مثلا آقای اللهکرم دیگر در جمع ما نیست،ولی دغدغههای ما را دارد.»
انصار حزب الله و بند میم وصیتنامه آیت الله خمینی
گروههای قانونشکن شبه نظامی چون انصارحزب الله برای توجیه اعمال خود ا به «بند میم» وصیتنامه بنیانگذار جمهوری اسلامی استناد می کنند. در بند میم وصیت نامه آیت الله خمینی آمده:« از آنچه در نظر شرع حرام و آنچه بر خلاف مسیر ملت و کشور اسلامی و مخالف با حیثیت جمهوری اسلامی است بهطور قاطع اگر جلوگیری نشود، همه مسئول میباشند. و مردم و جوانان حزباللهی اگر برخورد به یکی از امور مذکور نمودند، به دستگاههای مربوطه رجوع کنند و اگر آنان کوتاهی نمودند، خودشان مکلف به جلوگیری هستند.» ایشان با استناد به همین بند اقدامات خلاف قانون خود را انجام داده اند.
وقوع پنجاه و هفت بحران توسط انصار حزب الله در دهه هفتاد
نیمه اول دهه هفتاد
حمله به سینما و کتابفروشیها از جمله فعالیتهای به اصطلاح امر به معروفی بود که این گروه در نیمه اول دهه هفتاد انجام دادند. در سال ۱۳۷۴ کتابی داستانی با نام «وخدایان دوشنبهها میخندند» توسط انتشارات مرغ آمین به بازار کتاب عرضه شد. این کتاب به داستان زندگی سه دوست میپردازد که یکی از آنان که در کودکی انحرافاتی داشته بعدها به عضویت بسیج در میآید و به جنگ میرود. انصار حزبالله در اعتراض به چاپ کتاب اقدام به آتش زدن دفتر این انتشارات در خیابان کریم خان تهران نمود.
در همین سال هنگام پخش فیلم «تحفه هند» اقدام به پوشیدن کفن و تجمع در مقابل سینما قدس تهران نمود. اتفاقی که به درگیری با تماشاچیان فیلم و شکسته شدن شیشههای سینما منجر شد. برخی منابع از سقط جنین یک زن باردار در این واقعه نیز نوشته اند. رقص اکبرعبدی بازیگر این فیلم با لباس زنانه دلیل اعتراض انصار بود. در سال های اخیر اکبرعبدی در فیلم دوگانه «اخراجیها» از ساخته های«مسعود ده نمکی» بازیگری کرده است.
از دیگر اقداماتی که با استناد به «بند میم وصیت نامه آیت الله خمینی» توسط این گروه انجام شده رخ داده می توان به: «برهم زدن سخنرانی سروش در دانشکده فنی دانشگاه تهران، تجمع در مقابل روزنامه سلام، راهپیمایی صد نفره در شهرک غرب علیه «بدحجابی»، راهپیمایی در مخالفت با «سرمایهداران غربزده» در مقابل برج سفید تهران واقع در خیابان پاسداران» اشاره کرد.
این گروه در اعتراض به اقدامات فرهنگی دولت هاشمی یک راهپیمایی و تجمع درمیدان ولیعصرتهران برعلیه آنچه «فرهنگ مبتذل غرب» می نامید انجام داد. تجمع دیگری با جمعیت ۵۰ نفر به خاطر انتشار اخباری در مورد نشست شرم الشیخ در مقابل خبرگزاری جمهوری اسلامی شکل داد. سخنرانی عبدالکریم سروش را با اجتماع در مقابل دانشگاه صنعتی امیرکبیر برهم زد.
تجمعی دیگر را درمیدان ولیعصر فراخوان داد تا به اقدامات مجلس، وزارت دارایی، شهرداری، بانکها، پارک چیتگر،انجمن اسلامی و مناطق آزاد اعتراض کنند. درباره نحوه عملکرد کرباسچی در شهرداری تهران مقابل شهرداری و مجلس اجتماع کرد. دراعتراض به پخش فیلم سلام سینما در مقابل سینما قدس شهر همدان تجمع کرد. برعلیه حضور برخی اساتید در دانشگاه از میدان ولیعصر تا مقابل دانشگاه راهپیمایی و تجمع کردند. در آخرین مورد از سخنرانی سیدمحمد خاتمی نامزد انتخابات سال 76 در شهر مشهد جلوگیری کردند.
نیمه دوم دهه هفتاد
این گروه با پیروزی سید محمد خاتمی در سال ۱۳۷۶ فصل تازه ای از اقدامات خود را با چراغ سبز مقامات ارشد نظام و سپاه آغاز کرد. در مهمترین موارد آن سیزده آبان ماه 1376 درگیری لفظی انصار با دانشجویان شرکت کننده در راهپیمایی آن روز گزارش شد.
24 آبان ماه حمله به دفتر اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان دانشگاهها و ممانعت از ورود دکترسروش به دانشگاه امیرکبیر و تجمع در سالن برگزاری مراسم و محوطه دانشگاه گزارش شده است. در آذرماه همان سال تجمعی را در مقابل سینما قدس اصفهان در اعتراض به پخش فیلم آدم برفی برگزار کرد. در دی ماه همان سال مانع برگزاری سالگرد درگذشت مرحوم مهندس بازرگان در شهر رشت شد. در بهمن ماه به تجمع دفتر تحکیم وحدت در مقابل دانشگاه تهران حمله کرد.
در مردادماه سال ۱۳۷۷ درگیری انصار حزب الله در دبیرخانه همایش هنرمندان معاصر در حمایت از غلامحسین کرباسچی خبری شد. زمانی که عدهای بعد از نمازجمعه علیه کرباسچی راهپیمایی کردند، اللهکرم جلودار جمعیت بود. درشهریورماه این سال جلسه سخنرانی عبدالله نوری معاون توسعه سیاسی اجتماعی رئیس جمهوری در مشهد توسط این گروه به تشنج کشیده شد. این در حالی که نیروهای انتظامی حاضر در محل اقدامی در جهت ممانعت از برخورد گروه فشار به عمل نیاوردند. به دنبال مضروبشدن دو وزیر خاتمی در مراسم نمازجمعه، الله کرم در یک فرار به جلو در مسجد ارك سخنرانی کرد و گفت:« برخورد فیزیکی خشونتآمیز را محکوم میکنیم.»
همان زمان سردار محسن رضایی در اظهارنظری درباره اقدامات وی گفته بود: « آقای اللهکرم ارتباطی با سپاه ندارد. کارهایی که انجام داده است یک کار شخصی بوده و پرونده این اقدامات در سپاه در دست بررسی است. البته نیت ایشان خیر بوده، ولی متأسفانه شیوه نادرست ایشان به انقلاب ضربه زده است».
در آبان ماه این سال نیز این گروه سخنرانی حجتالاسلام محتشمی مشاور رئیس جمهور را در مشهد برهم زدند. همچنین در مراسم یادبود مختاری و پوینده – دو تن از قربانیان قتلهای زنجیرهای – نیز با حاضرین در مراسم درگیر شدند. دی ماه انصار در شهر اصفهان با سردادن شعارعلیه آیتالله طاهری امام جمعه اصفهان و پرتاب سنگ و چوب و آهن به طرف جایگاه نماز جمعه مانع از اقامه نماز جمعه روز قدس توسط وی شدند. در بهمن ماه مراسم سخنرانی عباس عبدی عضو شورای سردبیری روزنامه صبح امروز و محسن آرمین سردبیر هفته نامه عصرما در شهر قم را برهم زدند. سید هادی خامنهای، مدیرمسؤول روزنامه جهان اسلام و مشاور رئیس جمهوری درسخنرانی دیگری توسط ایشان با سنگ، چوپ، میله، کفش، مهرنماز مورد حمله قرار گرفت که به انتقال وی به بیمارستان منجر شد.
در دوم خرداد 1378 این گروه به تجمع دانشجویی بزرگداشت دوم خرداد را در پارک لاله حمله برد. همچنین تجمع دانشجویی به مناسبت بزرگداشت دکتر مصدق در احمدآباد مستوفی را بر هم زدند. پنجم خرداد نیز تجمع دو گروه «اتحادیه اسلامی دانشجویان و دانش آموختگان» و «اتحادیه ملی دانشجویان و فارغ التحصیلان ایران» به صحنه زد و خورد شرکت کنندگان و اعضای انصار حزب الله تبدیل شد.
در هجدهم تیرماه 1378 انصار حزب الله با همراهی و تحت حمایت نیروهای امنیتی و انتظامی به دانشجویان معترض در کوی دانشگاه تهران هجوم برد و خونین ترین رویداد تاریخ جنبش دانشجویی ایران را رقم زدند. روز نوزدهم تیرماه شاخه تبریز این گروه با حمایت نیروهای امنیتی به دانشگاه تبریز حمله کرده و دانشجویان را به شدت مضروب نمودند.
برهم زدن جلسه سخنرانی عبدالله نوری در قم، تظاهرات علیه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در جریان سفر به اصفهان، برهم زدن جلسه سخنرانی ابراهیم یزدی عضو نهضت آزادی در یک منزل خصوصی در خیابان قزوین تهران، ایجاد تشنج در جلسه سخنرانی دکتر حبیبالله پیمان درمشهد، حمله به دفتر حزب کارگزاران سازندگی ایران در قم، آتش زدن دفتر ستاد انتخاباتی نامزدهای دفتر تحکیم وحدت و حزب مشارکت در مشهد، ایجاد تشنج در جلسه سخنرانی حجتالاسلام یوسفی اشکوری، جلوگیری از سخنرانی دو تن از نیروهای ملی مذهبی در جمع مردم قزوین در مسجد شهید ثالث قزوین از دیگر اقدامات خلاف قانون و خودسرانه این گروه در«سکوت کامل نهادهای امنیتی و انتظامی» بوده است. اقداماتی که اگرچه توسط دولت وقت محکوم می شد اما آیت الله خامنه ای به طور تلویحی و در سخنرانی های خود از اقدامات «فرزندان انقلابی» خود حمایت می کرد.
محاصره فرودگاههای خرم آباد، طبس و مشهد
انصار حزب الله در سال 1379- در حالی که به اسم گروه فشار مشهور شده اند – از ورود محسن کدیور و عبدالکریم سروش به شهر خرمآباد ممانعت نمودند. ایشان با محاصره فرودگاه خرمآباد از ورود و حضور عبدالکریم سروش و محسن کدیور در اردوی دفتر تحکیم وحدت جلوگیری کردند. در مسیر فرودگاه تا مرکز شهر نیز با دانشجویان درگیر شدند. گفته می شود در جریان این درگیری ها یک دانشجو نیز کشته شده است. پس از این حادثه دفتر تحکیم وحدت اجازه برگزاری نشست سالانه را از وزارت علوم دریافت نکرد.
با اوج گرفتن تنش میان مجلس اصلاح طلب ششم با آیت الله خامنهای اعضای این گروه با محاصره فرودگاه مشهد و فرودگاه طبس مانع از حضور و سخنرانی دو نماینده مجلس در این شهرها شدند. این در حالی است که حفاظت از فرودگاهها مطابق قانون برعهده سپاه پاسداران و نیروی انتظامی است. اما در جریان این اتفاقات هیچ اقدام پیشگیری کننده ای را انجام ندادند.
ضرب و شتم استاندار لرستان، حمله به یک کتابفروشی در اصفهان و توقیف هفتصد جلد کتاب، مجله و سی دی، برهم زدن کنسرت موسیقی حسین زمان خواننده پاپ هوادار جبهه مشارکت درشهر ساری،حمله به جلسه سخنرانی محمدرضا خاتمی در شهر قم از دیگر اقدامات این گروه در سال 1379 بوده است.
در سال 1380 نیز وقوع « درگیری در سخنرانی بهزاد نبوی نایب رئیس مجلس در مسجد رسول اکرم کرج، حمله به تجمع ایثارگران جبهه دوم خرداد در بهشت زهرا، حمله به ستادهای انتخاباتی جبهه دوم خرداد، جلوگیری از سخنرانی سید مصطفی تاج زاده در آمل و ضرب و شتم وی، حمله به محمد سلامتی معاون وزیر تعاون، حمله به دفتر مرکزی انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاههای فردوسی مشهد، حمله به مراسم جشن زادروز فاطمه زهرا در حسینیه اهل البیت بروجرد، برهم زدن مراسم بزرگداشت مقام معلم و یادبود یدالله سحابی درکرمانشاه» بنام این گروه ثبت شده است.
با توجه به حجم و گستردگی وقایعی که تنها توسط این گروه در کشور اتفاق افتاده است می شود معنای این سخن سیدمحمد خاتمی را که «هر نه روز یک بحران علیه دولت ساختند» بهتر لمس کرد. دولت حسن روحانی با فرمان علنی «آتش به اختیار» رهبر جمهوری اسلامی به هواداران و نیروهای شبه نظامی تحت امر خود داده است، راه بسیار سخت تری در پیش خواهد داشت.
ادامه دارد