کمال نظر یاسین / مرکز بررسی های امنیتی زوریخ
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فرزند خوانده انقلاب اسلامی ایران است. در سال 1979 و با وقوع انقلاب در ایران، این نیرو از داوطلبان انقلابی و مردمی شکل گرفت تا از ارزش های انقلابی، دفاع کند. این نقش سپاه در خط مقدم از همان ابتدا، حفظ شده، و سپاه پاسداران، چه در نبردهای خیابانی و چه در زمان هشت سال جنگ میان ایران و عراق، همواره در خط اول دفاع از انقلاب اسلامی قرار داشته است .
اغراق نیست اگر بگوییم که سرنوشت انقلاب اسلامی ایران، با سپاه پاسداران، گره خورده است. امروز هم بار دیگر، سپاه فراخوانده شده تا درباره خطر رو به رشدی که همه جا دیده می شود، بار دیگر وظیفه خود را انجام دهد: دشمنان قدیمی جمهوری اسلامی، آمریکا و اسراییل،در حال آماده شدن هستند تا تاسیسات هسته ای ایران را از بین ببرند و در صورت امکان، به حیات نظامی و سیاسی جمهوری اسلامی پایان دهند. با توجه به گفته های مقام های ارشد و تغییر و تحولاتی که در سطح مدیریت سپاه رخ می دهد، می توان گفت که سران جمهوری اسلامی امید دارند که بار دیگر سپاه برخیزد و آنها را نجات دهد.
روز یکم سپتامبر بود که علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که فرمانده سپاه پاسداران، یحیی رحیم صفوی، پس از 10 سال از مقام خود کنار می رود و جای خود را به محمد علی جعفری می دهد که پیش از آن، رییس سیاست گذاری استراتژیک سپاه، بوده است. در کنار این تغییر، دو انتصاب کلیدی دیگر هم صورت گرفت. محمد حجازی، رهبر اصلی نیروهای بسیج، به فرماندهی ستاد مشترک منصوب شد و علی اکبر احمدیان که از فرماندهی ستاد مشترک کنار رفته، به سپاه رفت و جای جعفری، در مرکز سیاست گذاری استراتژیک را گرفت. این تغییرات نه برای زیبایی است و نه بی هدف و نشان می دهد که انتقال نیروها و جابجایی آنها هم برای برنامه ریزی استراتژیک است و هم نشان می دهد که ساختار ها باید با توجه به نیاز روز، عوض شوند. نخست این که، دلیلی ندارد که رهبری جمهوری اسلامی، خود در تغییرات سران سطح دوم، دخالت کند. البته این اختیار را دارد ،اما در حد این که بخواهد سران ارشد در نیروهای نظامی را جابجا کند، قابل قبول است، اما تا این حد تغییرات، نشانه ای عادی، نیست.
دوم، وظیفه فرمانده نیروی ستاد مشترک سپاه، که جزو پست های مهم و اصلی است، به عهده فرمانده بسیج واگذار شده است. یعنی تمامی نیروهای شبه نظامی سپاه، و نیروهایی مانند سپاه قدس و نیروهای زمینی و هوایی و دریایی سپاه. حتی نشانه های نمادین این تغییرات هم کاملا گویا است و جعفری، فرمانده سپاه هم گفت که حالا دیگر ماموریت بسیج و سپاه با هم، یکی شده است. سوم، جعفری که به طراح استراتژیک شاخص در سپاه مشهور است، حالا می تواند ماموریت هایی تازه برای سپاه، تعریف کند. دست آخر هم این که، جعفری، هم جوانتر است و هم از هسته مرکزی انقلاب متولد شده است، اما صفوی، عضو یک گروه نظامی بود که با نیروهای شاه در زمان انقلاب درگیر می شدند و از این رو، پیشینه جعفری، انقلابی تر از صفوی است.
به سپاه جدید خوش آمدید
این تغییرات همه در محیط خلا انجام نشده است. در کل، تغییرات در جمهوری اسلامی، هیچ گاه زاییده خشونت و فشار نیست و بیشتر، تابعی از شرایط دیپلماتیک و بین المللی است. در داخل کشور ایران، سپاه پس از جنگ ایران و عراق، شکل نظامی خود را عوض کرده و بیشتر به صورت قدرت اقتصادی درآمده است. این تغییر حالت سپاه در حدی است که دیگر حتی در تهران آنها آموزش نیرو ندارند و در خارج از تهران و در دیگر شهرها، پایگاه تربیت نیرو، دارند. سپاه از سوی دیگر، سعی دارد در حاشیه ارتباط مردم و انقلاب، زندگی کند. گزارش هایی که در سال های اخیر، راست یا دروغ، از فساد مالی سپاه منتشر شده، نشان می دهد که این گروه، خود را نتوانسته در سطح مردمی وارد کند و در حاشیه امن جا خوش کرده است. این کار باعث می شود که بدنه اصلی انقلاب، دستخوش ناآرامی های قومی شود. جعفری در سخنان خود در 29 سپتامبر، به این نکات اشاره کرد. به لحاظ بین المللی، آمریکا قصد دارد سپاه را در فهرست گروه های تروریستی جا دهد. این اقدام اگر عملی شود، ضربه بدی به وجهه و عملکرد سپاه وارد می کند.
جورج بوش، رییس جمهوری آمریکا هم این روزها به شدت برنامه هسته ای ایران را هدف قرار داده که از سوی نیروهای هوایی سپاه، حفاظت می شوند. سیمور هرش در هشتم اکتبر در گزارشی تحلیلی و مستند در نیویورکر، خبر داد که برنامه حمله به اهداف هسته ای ایران، طراحی شده و همچنین مراکز مخابراتی که سپاه دارد هم، هدف قرار گرفته می شود. می توان گفت که شاید خیلی دور نباشد آن زمانی که بوش تصمیم بگیرد سپاه را از کار بیاندازد. جعفری در کنفرانس خبری خود گفت که ماموریت اصلی سپاه، حفاظت از مرزهای کشور است. اما نیروهای سپاه فقط در داخل کشور نیستند و در عراق، سپاه قدس فعال است و در لبنان هم که بازوی کمکی حزب الله لبنان هستند. سپاه، تنها کمک اصلی حزب الله در جنگ 33 روزه با اسراییل بود.
تغییرات سپاه، در سطح داخل کشور آغاز شده و ممکن است در جاهای دیگر هم دیده شود. در ایران، این سپاه است که در تمام برنامه های اصلی وجود دارد و به عنوان حافظ اصلی مرزهای کشور شناخته شده است. سپاه در ایران فقط نیروی نظامی نیست. از بازار نفت و گاز را در اختیار دارد و جاده و راه و سد هم می سازد. هنوز هم پروژه های زیادی را سپاه انجام می دهد که خیلی از آنها حتی اعلام هم نشده است. سپاه پاسدران در حال حاضر، مشغول تقویت از داخل است تا ارزش های شهادت طلبانه را تقویت کند.
جنگ افزار تازه
روزنامه کیهان روز 30 سپتامبر بود که گزارش داد سپاه به نوعی دیگر از استراتژی روی آورده که آن را استراتژی موزاییکی نامیده است. این روش می گوید که باید در چندین جبهه با دشمنان درگیر شد و این مبارزه، فقط درگیری مستقیم نیست و در جبهه های فناوری و تکنولوژی هم باید این سیاست را دنبال کرد. این همان روشی است که در لبنان خیلی موفق بوده و از آن عنوان سیاست شهادت طلبی، یاد می شود و به قول صفوی، بالاترین و قوی ترین سلاح ایران، همین فرهنگ شهادت طلبی است.در سه سال گذشته، هزاران نفر برای انجام عملیات انتحاری، ثبت نام کرده اند. بسیج، خود از نیروهای اصلی است که این سیاست را در کشور، دنبال می کند و آن را گسترش می دهد. حالا هم که دیگر، به صورت اتوماتیک، تمامی نیروهای بسیج، نیروهای سپاه، تلقی می شوند.
امکان حمله دوم از سوی ایران
قدرت ایران، که بوش آن را رو به زوال می داند، از چند منبع تغذیه می شود: موشک: ایران حدود چند صد هزار موشک برد کوتاه و بیش از یک هزار موشک برد متوسط در اختیار دارد. این موشک ها شهاب یک و شهاب دو هستند که به تازه گی تقویت هم شده اند. برد این موشک ها میان 300 تا 600 کیلومتر است و همچنین شهاب سه، که نسل جدید موشک های نودانگ کره شمالی است و حدود 1500 کیلومتر برد دارد. شهاب سه، می تواند اسراییل را هدف قرار دهد و بیش از یک تن، وزن دارد. ایران می گوید که 600 موشک شهاب سه در اختیار دارد اما رقم حقیقی در حدود 50 فروند است. ضمن این که موشک های برد کوتاه زیادی را سپاه به حزب الله در لبنان داده است. اوضاع عراق: ایران از قدرت های سیاسی و نظامی در عراق است. ارتش مهدی از سوی ایران حمایت می شود. ایران از مرزهای اصلی همسایه عراق است در حدی که به گفته وینسنت کانیسترارو، حدود 90 درصد انتقال نیرو و کالای آمریکا به عراق، از مرز کویت انجام می شود و هنوز نه سپاه و نه نیروهای مقتدی صدر و سپاه مهدی، مشکلی برای آن خط انتقالی درست نکرده اند. ایران همچنین می تواند خطوط انتقالی در خلیج فارس را مختل کند، محلی که روزانه بین 150 تا 200 میلیون بشکه نفت از آنجا عبور می کند. در صورتی که اتفاقی بر سر انتقال نفت بیافتد، مشخص نیست که دنیا با افزایش شدید قیمت نفت چطور حاضر است کنار بیاید.
روز پس از حمله
حمله شدید به تاسیسات هسته ای ایران، شاید دست یافتن ایران به سلاح اتمی را برای چندین سال به عقب بیاندازد، اما قدرت خیلی زیادی به سپاه می دهد و نفوذ و حضور آن ها به شدت تقویت می شود. اول این که محبوبیت آنها در تمامی اقشار جامعه ایرانی، زیاد می شود. هرچه باشد، هنوز مشخص نیست که واقعا جمهوری اسلامی به دنبال قصد پلیدی در پشت برنامه هسته ای خود است. از آن سو هم اگر حزب الله اسراییل را هدف بگیرد، دیگر این ایران است که در نقش داوود ظاهر می شود و در برابر جالوت، مبارزه می کند. آن زمان، دیگر خامنه ای و دیگر رهبران روحانی ایران علیه ایران و اسراییل فتوا صادر می کنند و ایران به صورت رسمی، از پیمان منع گسترش سلاح های کشتار جمعی، ان پی تی، خارج می شود و برای دفاع از خود، به هر راهی می رود.
انتخاب دوباره محمود احمدی نژاد قطعی می شود و نو محافظه کاران راست هم در ایران قدرت را در دست می گیرند و دیگر برای همیشه اصلاح طلبان را از قدرت سیاسی در ایران، خلع می کنند. این روند با سرکوب شدید دگراندیشان و روزنامه ها همراه خواهد بود و جامعه مدنی ایرانی، خلع سلاح می شود. موجی از ملی گرایی کشور ایران را فرا می گیرد و آن زمان که موشک ها، کفار را هدف قرار دهند، دیگر همه در آن حضور خواهند داشت .
مترجم : کامیار توانمند