اختصاصی ایران بریفینگ/ سیدجواد متولی: سابقه مداخله نظامیان در قدرت سیاسی کشورها، تا به امروز آثار و عواقب بسیار تلخ و ناگواری را از خود به جا گذاشته است. تاریخ معاصر جهان موارد متعددی را سراغ دارد که در بعضی موارد از جمله دولت سرهنگها در یونان، حکومت ژنرال پینوشه در شیلی و ژنرال باتیستا در آرژانتین تبعات آن همچنان در اخبار روزانه جهان قابل مشاهده است. جمهوری اسلامی ایران نیز از بدو تاسیس دستخوش تحولات و اتفاقات ریز و درشتی بوده که شائبه مداخله نظامیان در سیاست را بسیار پر رنگ نموده است. دامنه این اتفاق در دهه شصت خورشیدی چنان بود که وقتی اخبار آن به مقامات ارشد رسید،آیت الله خمینی در فرمانی مداخله نظامیان را ر سیاست منع شود. همچنین او دستور داد این مورد در بازنگری قانون اساسی هم بررسی و در آن گنجانده شود.
در حالی که بنیانگذار جمهوری اسلامی این موضوع را در وصیت نامه سیاسی خود نیز عنوان کرده بود اما با درگذشت او و روی کار آمدن رهبر فعلی،مدیریت نظام جمهوری اسلامی دستخوش تحولاتی شد که مسبوق به سابقه نبود. او با عنایت به اصل یکصد و دهم قانون اساسی در رابطه با اختیارات رهبری تا به امروز به گونه ای رفتار کرده که همه شواهد نشان از خواست وی دراجرای فرامین وی در همه دستگاهها و ارکان حکومت است. نظامیان و علی الخصوص نیروهای سپاه و بسیج از دوره پنجم انتخابات مجلس با کمک شورای نگهبان و با اجرای نظارت غیرقانونی اسنصوابی بدعت تازه ای را بنیان نهادند تا هیچ یک از نیروهای منتقد جمهوری اسلامی استحقاق ورود به مجلس را نیافته و از ورود به مجلس بازماندند. اتفاقی که در جریان برگزاری آن انتخابات تا امروز به «مهندسی انتخابات» مشهور شده است. در این میانه بوده اند نظامیانی که با استعفای فرمایشی و درآوردن قبای نظامی خود،در قامت یک مدیر تکنوکرات وارد دستگاههای اجرایی شدند و صندلی های مدیریتی را تصاحب کردند. از آن جمله می توان به مشهورترین ایشان اشاره نمود:
سردار محمد باقر قالیباف فرمانده سابق فرارگاه ختنم انبیاء و نیروهای انتظامی، پس از کنار گذاردن لباس نظامی اول در انتخابات ریاست جمهوری دور نهم به رقابت با سایر کاندیداها پرداخت و پس از ناکامی توسط شورای شهر تهران هم اکنون یازده سال است که در سمت شهردار پایتخت فعالیت می کند. در دوره کاری او تا امروزقراردادهای متعدد اقتصادی با قرارگاه خاتم زیر مجموعه سپاه بسته شد. همچنین بسیاری از سمت های مدیریتی شهرداری و پروژه های پیمانکاری به نظامیان محول شده است. از مشهورترین اتفاقات دوره او می توان به پرونده واگذاری املاک نجومی و حادثه ساختمان پلاسکو نام برد که وی تا امروز با الصاق خود به رهبری از پاسخگویی طفره رفته است.
- سردار محسن رضایی هم پس از استعفا از فرماندهی سپاه بعنوان دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام فعالیت نمود و این روزها دوباره در محافل با لباس نظامی دیده می شود.
- سردار رستم قاسمی نیز که مدتها بعنوان فرمانده فرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء فعال بود در دولت احمدی نژاد مدتی بعنوان وزیر نفت فعالیت نمود. در دوره سردار قاسمی، وزارت نفت برای دور زدن تحریمهای ایران با بابک زنجانی وارد همکاری شد. بابک زنجانی علی رغم فروش نفت تحویلی وزارتخانه وجوه حاصل از فروش را به وزارت عودت نداد و در حال حاضر به همین دلیل و ارتکاب جرائم مالی دیگر در دادگاه به اعدام محکوم شده است.
- سرتیپ محمد اسماعیل کوثری نماینده مجلس نهم پس از شکست در انتخابات مجلس دهم ، این هفته و با حکم آیت الله خامنه ای بار دیگرلباس سپاه بر تن کرده و در قرارگاه رزمی خاتم الانبیا مشغول به فعالیت شده است
- سرتیپ رضا طلایی نیک نماینده بهار و کبودر آهنگ در مجلس ششم نیزپس از پایان دوره نمایندگی دوباره لباس سپاه بر تن کرده و حالا معاون پارلمانی وزیر دفاع است
- سردار مرتضی طلایی نیز در شورای شهر تهران فعالیت می کند
آنچه در اغلب کشورهای توسعه یافته و دمکراتیک معمول است؛نظامیان پس از بازنشستگی حق فعالیت سیاسی را پیدا می کنند. زمانی که ایشان وارد سیاست و فعالیت حزبی شدند دیگر حق بازگشت به نظامی گری را ندارند.حتی در برخی کشورها فعالیت سیاسی نظامیان سابق موقعی مجاز است که مدت خاصی نیز از پایان فعالیت نظامی آنها گذشته باشد.رفت و برگشت فرماندهان سپاه بین سیاست و نظامی گری در ایران غیرعادی است. این مساله نه تنها کمکی به روند دمکراسی در کشور نخواهد کرد که اتفاقا تحقق آن را با مشکلات عدیده ای مواجه می سازد. صدور مجوز این ورود و خروج، بی تردید بدون اذن و اشاره آیت الله خامنه ای به عنوان فرمانده کل قوا نبوده است. جضور سرتیپ طلایی نیک در معاونت وزارت دفاع و بهره گیری بدون اعتراض توسط دولت روحانی از وی در وزارت دفاع، ترویج رابطه غیر سالم و خطرناک بین سرنیزه و سیاست است.
در همین رابطه و پس از انتشار خبر حضور سردار محسن رضایی در جلسه مجمع عمومی نیروهای انقلاب،معاون حقوقی رئیس جمهور طی گفتگوی گوتاهی با خبرآن لاین اظهار داشت: «من چون اطلاع ندارم درباره این موضوع اظهارنظر نمیکنم اما حتما کسانی که در کسوت نظامی هستند نمیتوانند وارد دستهبندیهای حزبی، جناحی و سیاسی شوند.» معاون حقوقی رئیسجمهور در ادامه گفتگو ضمن هشدار به دستگاههای نظارتی گفته بود:«حتما کسانی که در کسوت نظامی هستند نمی توانند وارد دستهبندیهای حزبی، جناحی و سیاسی شوند. اگر موردی باشد مردم و دستگاه های نظارتی، بازرسی و قضایی باید حساس باشند.» مجید انصاری در پاسخ به این سئوال که آیا نظامیان می توانند در گردهمایی و مراسم های جبهه هایی که برای انتخابات تشکیل می شوند شرکت کنند؟ گفت: «طبق قانون و براساس وصیت نامه حضرت امام و تدابیر رهبر معظم انقلاب ورود نیروهای مسلح به دسته بندی های سیاسی، جناحی و حزبی ممنوع است. منع فعالیت های سیاسی نظامیان پشت و جلوی صحنه انتخابات ندارد، ضمن آنکه بالاخره آشکار می شود. امام فرمودند این سم مهلک است. لذا اگر موردی باشد مردم و دستگاه های نظارتی، بازرسی و قضایی باید حساس باشند چون خلاف قانون، مصلحت نظام و وصیت نامه حضرت امام است.»
پرسشی که ایران بریفینگ از معاون حقوقی رئیس جمهور یازدهم دارد این است که آیا این قانون جنبه تشریفاتی دارد؟ یا اگر لازم اجراست چرا در مورد معاون یارلمانی وزارت دفاع اجرا نشده است؟
شایان ذکر است ایران بریفینگ در طول دوره کاری خود موارد مشابهی از این اتفاق را مستند نموده که در وب سایت قابل مشاهده است.